Miejskie fontanny od wieków pełnią funkcję ozdobną, dodając uroku placom, parkom i deptakom. Jednak poza swoim estetycznym aspektem mogą mieć również istotne znaczenie dla ekosystemu miejskiego. Odpowiednio zaprojektowane fontanny stają się oazami dla miejskiej fauny, zwłaszcza dla ptaków i owadów, które znajdują w nich źródło wody, miejsce do kąpieli oraz mikro-siedliska sprzyjające bioróżnorodności.
Dlaczego fontanny są ważne dla ptaków i owadów?
W miastach, gdzie naturalne zbiorniki wodne są często ograniczone, fontanny mogą pełnić funkcję poidełek i kąpielisk dla ptaków. W upalne dni dają im możliwość ochłody, a ich delikatnie płynąca woda zapobiega zanieczyszczeniu i stagnacji, które mogłyby zagrażać zdrowiu zwierząt.
Dodatkowo fontanny sprzyjają owadom zapylającym, takim jak pszczoły, motyle i ważki. Jeśli ich konstrukcja uwzględnia płytkie strefy oraz roślinność wodną, mogą stać się przyjaznym środowiskiem dla wielu gatunków owadów, wspierając tym samym bioróżnorodność w mieście.
Jak projektować fontanny przyjazne ptakom i owadom?
Bezpieczne konstrukcje i kształty fontann
Aby fontanna mogła pełnić funkcję poidełka i kąpieliska dla ptaków, jej konstrukcja powinna być dostosowana do ich potrzeb. Oto kluczowe elementy, które warto uwzględnić:
- Płytkie strefy i stopniowane dno – ptaki nie lubią głębokiej wody, dlatego najlepiej, gdy fontanna ma płytkie obrzeża (do 5–10 cm głębokości) lub stopniowane dno, które pozwala im bezpiecznie wejść i wyjść.
- Chropowate powierzchnie – krawędzie fontanny powinny być wykonane z matowego kamienia lub betonu, co zapobiegnie ślizganiu się ptaków i ułatwi im stabilne przysiadanie.
- Bezpieczne wyjścia z wody – jeśli fontanna ma głębsze strefy, warto dodać pływające platformy, kamienie lub rampy, które umożliwią zwierzętom wydostanie się na brzeg.
Ekologiczne materiały – jakie wybrać?
Materiały użyte do budowy fontanny mają ogromne znaczenie dla środowiska. Wybierając je, warto postawić na:
- Naturalny kamień, drewno i ceramikę, które harmonijnie wkomponują się w otoczenie i będą bezpieczne dla zwierząt.
- Stal nierdzewną i wysokiej jakości beton, które są trwałe, łatwe w czyszczeniu i odporne na warunki atmosferyczne.
- Brak toksycznych powłok i farb, które mogłyby wypłukiwać szkodliwe substancje do wody.
Jak utrzymać czystość i zdrową cyrkulację wody?
Fontanna przyjazna faunie musi mieć dobrze działający system filtracji i cyrkulacji wody, aby zapobiegać zanieczyszczeniom i rozwojowi glonów:
- Stały przepływ wody dzięki pompom i dyszom napowietrzającym zapobiega stagnacji i powstawaniu siedlisk dla komarów.
- Filtry mechaniczne i biologiczne oczyszczają wodę z liści, glonów i innych zanieczyszczeń.
- Brak chloru i chemikaliów – zamiast tego można stosować naturalne metody uzdatniania wody, np. torf czy roślinność filtrującą.
Roślinność i dobre praktyki miast
Jakie rośliny sadzić wokół fontanny?
Roślinność wokół fontanny może nie tylko poprawić estetykę, ale także wspierać bioróżnorodność. Oto kilka gatunków, które warto uwzględnić:
- Rośliny wodne – lilie wodne, grzybienie czy rzęsa wodna oczyszczają wodę i stanowią schronienie dla owadów.
- Rośliny brzegowe – kosaciec żółty, pałka wodna i mięta wodna filtrują wodę i przyciągają owady zapylające.
- Byliny i krzewy miododajne – krwawnica pospolita, lobelia szkarłatna i wiązówka błotna są atrakcyjne dla pszczół i motyli.
Dzięki odpowiedniemu doborowi roślin fontanna może stać się miniekosystemem, który nie tylko zapewnia wodę ptakom i owadom, ale także sprzyja naturalnej filtracji i ogranicza rozwój glonów.
Przykłady miast z ekologicznymi fontannami
Wiele miast na świecie wdraża rozwiązania, które sprawiają, że fontanny stają się przyjazne dla przyrody. Oto kilka inspirujących przykładów:
- Nowy Jork (Bethesda Fountain, Central Park) – otoczona naturalną roślinnością, pełni funkcję schronienia dla ptaków i owadów.
- Paryż (Parc André Citroën) – fontanny z kaskadami wodnymi i bogatą roślinnością brzegową, które wspierają bioróżnorodność.
- Warszawa (Plac Pięciu Rogów) – „pulsująca kałuża”, w której ptaki i owady mogą pić wodę bez barier architektonicznych.
- Bydgoszcz („Balaton”) – system fontann napowietrzających wodę oraz pływająca „ptasia wyspa” z roślinnością.
Podsumowanie
Fontanny miejskie mogą być czymś więcej niż tylko ozdobą – przy odpowiednim zaprojektowaniu i utrzymaniu stają się prawdziwymi ostojami miejskiej fauny. Dzięki bezpiecznym konstrukcjom, ekologicznym materiałom, zdrowej cyrkulacji wody oraz odpowiedniej roślinności mogą wspierać ptaki i owady, poprawiając jednocześnie jakość życia w miastach.
Jeśli chcesz, aby Twoja fontanna była nie tylko estetyczna, ale także przyjazna dla przyrody, warto zaufać ekspertom. W C4Y projektujemy i realizujemy nowoczesne fontanny miejskie, uwzględniając ekologię, bezpieczeństwo zwierząt oraz komfort użytkowników. Skontaktuj się z nami – razem stworzymy zieloną przestrzeń pełną życia, harmonijnie łączącą architekturę z naturą!
